การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้

ชื่อเรื่อง การพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายวิชาเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี)

ชื่อผู้วิจัย นางสาวแพรพิมพา มงคลสวัสดิ์ ตำแหน่ง ครู วิทยฐานะครูชำนาญการพิเศษ

ปีการศึกษา ภาคเรียนที่ 1/2563



บทคัดย่อ

การวิจัยและพัฒนาครั้งนี้ มีวัตถุประสงค์ (1) เพื่อศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (2) เพื่อพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ ให้มีประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 (3) เพื่อการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ และ (4) เพื่อประเมินผลการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

กลุ่มตัวอย่าง คือ นักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2/2 โรงเรียนเทศบาลเมืองจันทบุรี 1 สังกัดเทศบาลเมืองจันทบุรี ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2563 ซึ่งได้มาได้มาโดยการเลือกแบบเจาะจง (Purposive sampling) 1 ห้องเรียน จำนวน 34 คน แบบแผนการวิจัย คือ One Group Pretest–Posttest Design

เครื่องมือที่ใช้ในการวิจัย ประกอบด้วย (1) แบบสัมภาษณ์ครูผู้สอน (2) แบบสอบถามผู้เชี่ยวชาญ (3) ชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (4) คู่มือการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (5) แบบทดสอบวัดผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนด้วยชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 (6) แบบประเมินทักษะการปฏิบัติงาน และ (7) แบบประเมินคุณภาพรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 สถิติที่ใช้ในการวิเคราะห์ข้อมูล ได้แก่ ค่าร้อยละ (%) ค่าเฉลี่ย (x ̅) ค่าส่วนเบี่ยงเบนมาตรฐาน (S.D.) การทดสอบสมมุติฐานแบบ t-test dependent Simple และการวิเคราะห์เนื้อหา (Content Analysis)

สรุปผลการวิจัย

ผลการศึกษาข้อมูลพื้นฐานและความต้องการในการพัฒนา จากการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 กลุ่มสาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี รายวิชาเทคโนโลยี (การออกแบบและเทคโนโลยี) สาระความรู้ และทักษะในการปฏิบัติงาน สิ่งที่ส่งเสริมการเรียนรู้ หลักการตอบสนอง และสิ่งสนับสนุน ซึ่งมีรายละเอียด ดังนี้

1.1 ด้านหลักการของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 เพื่อสร้างความรู้จากการปฏิบัติด้วยการมีปฏิสัมพันธ์จาก

การร่วมมือกันเรียนรู้ วัตถุประสงค์ของรูปแบบโดยมีรูปแบบการเรียนการสอนที่พัฒนาความสามารถในการสร้างความรู้ได้ด้วยตนเอง

1.2 ด้านกระบวนการเรียนการสอนเป็นการสอนแบบ PARCE MODEL ประกอบด้วย (1) ขั้นเตรียมความพร้อมและกระตุ้นจูงใจในการเรียน เพื่อเตรียมความพร้อม Preparing and Motivating step = (P) (2) ขั้นเรียนรู้และฝึกปฏิบัติ Action Learning = (A) (3) ขั้นสะท้อนความรู้ Reflection of Knowledge = (R) (4) ขั้นสร้างความรู้ Construction = (C) และ (5) ขั้นการประเมินผล Evaluation = (E) การเรียนโดยการประเมินเป็นรายบุคคล และประเมินเป็นกลุ่มทำให้เกิดความเข้าใจได้สาระความรู้และทักษะในการปฏิบัติงาน เป็นส่วนแสดงสิ่งที่จัดให้นักเรียนเรียนรู้ ได้แก่ ทฤษฎีการสร้างความรู้ การวิเคราะห์ การเรียนรู้สามารถสรุปเรื่องได้ สรุปเนื้อหาได้องค์ความรู้ใหม่ และสนุกต่อการเรียนสิ่งสนับสนุนการเรียนการสอนของรูปแบบ และยืดหยุ่นกับระยะเวลาในการเรียนให้เหมาะสมกับการจัดกิจกรรมและทักษะการปฏิบัติงาน

1.3 ด้านความคิดเห็นของผู้เชี่ยวชาญต่อการพัฒนารูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 พบว่า รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศที่ดีควรมีเนื้อหาเรียงลำดับจากง่ายไปหายาก ส่งเสริมการเรียนด้วยความสนใจ และจับประเด็นสำคัญของเรื่องที่อ่านได้ สามารถคิดวิเคราะห์ เปรียบเทียบแง่มุมต่าง ๆ โดยให้นักเรียนได้เรียนรู้ด้วยตนเองตามความแตกต่างของบุคคล

2. ผลการพัฒนาและหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่มีประสิทธิภาพทุกเล่ม

2.1 ผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แบบรายบุคคล (One to One Testing) จำนวน

3 คน พบว่ามีค่าประสิทธิ์ภาพ เท่ากับ 71.43/73.81

2.2 ผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แบบกลุ่มเล็ก (Small Group Tryout) จำนวน

9 คน พบว่ามีค่าประสิทธิ์ภาพ เท่ากับ 76.51/78.25

2.3 ผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 แบบภาคสนาม (Filed Tryout) จำนวน 30 คนพบว่ามีค่าประสิทธิ์ภาพ เท่ากับ 82.05/84.10

3. ผลการทดลองใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2

3.1 ผลการหาประสิทธิภาพของรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 ที่ผ่านการหาประสิทธิภาพตามเกณฑ์ 80/80 มีค่าเท่ากับ 82.35/84.62

3.2 ผลการเปรียบเทียบผลสัมฤทธิ์ของนักเรียนที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 มีผลการเรียนหลังเรียนสูงกว่าก่อนเรียนอย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ .05

3.3 ผลคะแนนเฉลี่ยจากแบบประเมินทักษะการปฏิบัติ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษา

ปีที่ 2 ที่เรียนด้วยรูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ ของนักเรียนกลุ่มตัวอย่างครั้งที่ 1 จนถึงครั้งที่ 7 มีคะแนนสูงขึ้น

4. ผลการประเมินคุณภาพการใช้รูปแบบการเรียนการสอนตามทฤษฎีการสร้างความรู้ เพื่อเสริมสร้างความรู้และทักษะปฏิบัติ ร่วมกับชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ พบว่าชุดกิจกรรมการเรียนรู้ เรื่อง คอมพิวเตอร์และเทคโนโลยีสารสนเทศ สำหรับนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 2 โดยภาพรวมพบว่า แบบประเมินคุณภาพในระดับมากที่สุด (x ̅= 4.86)